Chiều 5/11, tại buổi giao ban báo chí Thành ủy Hà Nội, bà Lưu Thị Thanh Chi Phó Chi Cục trưởng Chi cục Bảo vệ môi trường (Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội) đã thông tin về thực trạng và các giải pháp nhằm giảm thiểu rác thải nhựa tại Hà Nội.
Phần lớn rác thải nhựa sau khi thải ra sẽ đến những bãi chôn lấp và thậm chí còn thải ra sông, biển. Loại rác thải này rất khó phân hủy, thậm chí có "tuổi thọ" gấp 10 lần con người và loại rác thải để lại hậu quả lâu dài nhất chính là nhựa.
Theo báo cáo của Sở TN-MT Hà Nội, mỗi ngày hoạt động sinh hoạt, sản xuất, kinh doanh trên toàn địa bàn thành phố Hà Nội thải ra từ 4.000 - 5.000 tấn rác, trong đó trung bình một ngày thải ra môi trường khoảng 80 tấn nhựa và túi ni lông. Phần lớn rác thải nhựa sau khi thải ra sẽ đến những bãi chôn lấp và thậm chí còn thải ra sông, biển.
Loại rác thải này rất khó phân hủy, thậm chí có "tuổi thọ" gấp 10 lần con người và loại rác thải để lại hậu quả lâu dài nhất chính là nhựa. Một ví dụ điển hình là chai nhựa đựng nước uống hằng ngày, chúng có thể tồn tại lên đến 10 thế kỷ.
Việc đốt nhựa không đúng quy chuẩn sẽ thải ra vô số những khí độc hại và gây hiệu ứng nhà kính
áo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cũng nêu rõ, khi rác thải nhựa bị phân tán không có nghĩa là đã bị loại trừ hoàn toàn, chỉ là từ một mảnh lớn tách thành những mảnh nhỏ hơn và tiếp tục phá hủy môi trường đất, nước ngầm và sông, biển.
Ngoài ra, nhựa cũng sẽ dễ dàng tan chảy trong khoảng nhiệt độ từ 70 - 800 độ C và có thể hòa vào thực phẩm, đi vào cơ thể của con người. Đặc biệt, trong nhựa có chứa một chất độc hại là Dioctyl phthalate (DOP), nếu tích lũy lâu ngày trong cơ thể người sẽ gây ra các bệnh vô cùng nguy hiểm. Ngoài ra, việc đốt nhựa không đúng quy chuẩn cũng sẽ thải ra vô số những khí độc hại và gây hiệu ứng nhà kính.
Trước thực trạng trên, UBND TP. Hà Nội đã triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm giảm thiểu rác thải nhựa. Cụ thể, ngay từ năm 2018, UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Ban hành Kế hoạch số 206/KH - UBND ngày 31/10/2018 về việc hành động chương trình sản xuất và tiêu dùng bền vững thành phố Hà Nội giai đoạn đến năm 2020.
Trong đó, UBND thành phố Hà Nội đã yêu cầu các ngành dịch vụ, sản xuất công nghiệp và kinh doanh thương mại trên địa bàn thành phố thực hiện các mô hình giảm thiểu chất thải và tái chế trong các hoạt động của đơn vị.
Đáng chú ý, ngày 19/8/2019, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành văn bản số 3549 / UBND - ĐT về việc giảm thiểu chất thải nhựa trong các cơ quan hành chính, tổ chức chính trị xã hội và các đơn vị sự nghiệp trực thuộc thành phố.
Theo đó, Hà Nội yêu cầu các cơ quan hành chính, tổ chức chính trị xã hội và các đơn vị sự nghiệp trực thuộc thành phố thực hiện kế hoạch cắt giảm sử dụng các sản phẩm nhựa dùng một lần trong các cuộc họp, hội nghị, hội thảo và các hoạt động khác của cơ quan, đơn vị. Kế hoạch này bắt đầu được thực hiện từ ngày 1/9/2019.
Ngày 25/10/2019, UBND thành phố Hà Nội tiếp tục ban hành kế hoạch số 232/KH - UBND về phòng, chống rác thải nhựa và túi ni lông đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2025 trên địa bàn thành phố Hà Nội với các mục tiêu 100 % các đơn vị, cơ quan, tổ chức, đoàn thể trực thuộc UBND thành phố không sử dụng túi ni lông khó phân hủy và các sản phẩm nhựa dùng một lần, hạn chế 80 % các sản phẩm nhựa khó phân hủy và được thực hiện từ tháng 11/2019, qua đó giảm dần việc sử dụng túi ni lông khó phân hủy sử dụng một lần, góp phần giảm thiểu sự phát thải chất thải nhựa. Đến 31/12/2020, thành phố sẽ hạn chế tối đa các cơ sở sản xuất bao bì tiêu dùng bằng nhựa.
Theo báo cáo của Liên hợp Quốc năm 2018, Việt Nam xếp thứ 17 trên 109 quốc gia có mức độ ô nhiễm do rác thải nhựa lớn trên thế giới, 80% lượng rác thải ra biển của Việt Nam xuất phát từ các hoạt động trên đất liền.
Theo nghiên cứu của Trung tâm nghiên cứu Môi trường và cộng đồng, năm 2015, lượng rác thải sinh hoạt cuả Việt Nam tăng tới trên 27 triệu tấn và đang tiếp tục tăng khoảng 5% mỗi năm. Trung bình mỗi người dân đô thị thải ra 1,6kg rác/ ngày.
Mức tiêu thụ nhựa bình quân ở Việt nam đã tăng từ 3,8 kg/người năm 1990 lên trên 41kg/ người năm 2015. Rác thải nhựa không có khả năng tự phân hủy sinh học, chúng chỉ có thể vỡ thành những mảnh nhỏ và trôi nổi khắp nơi. Nếu có tác động của ánh sáng mặt trời thì cũng phải nhiều thế kỷ nhựa mới phân hủy được.
Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến phát sinh chất thải nhựa chính vì tiện lợi, dễ sử dụng, giá thành rẻ, thói quen của con người vứt rác bừa bãi. Bên cạnh đó, đô thị hóa và gia tăng dân số làm chất thải nhựa ngày càng gia tăng… Vì vậy, loại rác thải để lại hậu quả lâu dài nhất chính là nhựa.
Những chất độc từ rác thải nhựa tích lũy lâu ngày sẽ gây ra các bệnh vô cùng nguy hiểm, đặc biệt trong nhựa có chứa một chất độc hại là DOP, chất này có thể gây ảnh hưởng giới tính bé trai và gây vô sinh ở bé gái. Ngoài ra, nhựa còn lẫn vào nước, ngăn chặn khí oxy làm cho các sinh vật dưới nước không thể hô hấp được.
Đồng thời, việc đốt nhựa không đúng quy chuẩn sẽ thải ra vô số những khí độc hại và gây hiệu ứng nhà kính.